مقدمه
موضوع بهایابی در بهای تمام شده یا هزینهیابی عبارت است از یافتن بهای هر محصول، خدمت، فعالیت، واحد سازمانی و غیره که مدیران برای تصمیم گیریها باید بهای موضوع را محاسبه نمایند.
در مقاله مفاهیم و اصطلاحات بها، مفهوم بها را بررسی کردیم. اما موضوع بهایابی مفهوم بسیار گستردهتری دارد. ولی به طور کلی اگر بهای هر موضوع را محاسبه کنیم در حالی که آن موضوع نقش کلیدی در مدیریت و راهبری سازمان داشته باشد، میتواند به عنوان یک موضوع بهایابی طبقهبندی شود. مثلا خط تولید محصول، خدمات، فعالیتها، مشتریان و محصولات از نمونههای رایج موضوع بها یابی در حسابداری هستند.
بسته به تمرکز مدیریت دوایر تولیدی به طور همزمان میتوانند مخزن بها و موضوع بهایابی باشند. به این صورت که اگر هدف تعیین بهای تمام شده دوایر تولیدی متفاوت باشد هر یک از دوایر تولیدی موضوع بهایابی میشود. همچنین اگر محصولات موضوع بها یابی باشند این امکان وجود دارد که دوایر تولیدی مخازن بها شوند.
برای اتخاذ تصمیمات مختلف میتوان از موضوعات بهای متفاوتی استفاده کرد. چرا که اطلاعات مورد نیاز برای تصمیمات متفاوت موضوع بهایابی یکسان نمیباشد. جمعآوری اطلاعات از روشهای مختلف میتواند به مدیران در تصمیم گیری کمک کند. در مواردی مانند کارایی عملیات شرکت در یک حوزه خاص، یا ارزیابی اثربخش بودن مدیریت بها برای یک محصول خاص در دوایر تولیدی.
در ادامه به توضیح مفهوم بهایابی و راههای تعیین آن میپردازیم.
تعریف بهایابی
در حسابداری صنعتی، بهایابی یا هزینه یابی عبارت است از فرآیندی که در آن بهای یک موضوع تعیین میشود. در یک سیستم بها یابی، بهای موضوعات بهایایی معمولا در طی دو مرحلهی انباشت بها و انتساب بها تعیین میشود.
انباشت بها در بهایابی
یک شرکت برای دست یافتن به اهدافش باید متحمل بها شود. برای این لازم است تا اطلاعات مربوط به بها را داشته باشد تا بتواند درباره بها تصمیمگیری کند. به همین دلیل، اولین مرحله در بهایابی عبارت است از:
- جمع آوری اطلاعات موبوط به بها از سیستم حسابداری و ذخیره آن در قالب گروههای همگن (همان مخازن بها)
به فرآیند ذکرشده انباشت بها میگویند.
چون میتوانیم اقلام بها را به روشهای مختلف طبقهبندی کنیم، این امکان وجود دارد که مخازن بها به شکلهای مختلفی تعریف شوند.
انتساب بها در بهایابی
انتساب بها یا تخصیص بها یعنی مشخص کردن بهای همهی اقلامی که در طی انباشت بها به طور کلی بهای آنها مشخص شده است.
انتساب بها یک اصطلاح کلی است که خود شامل دو مفهوم دقیقتر رهگیری و تسهیم بها میباشد.
یک منبع خوب برای مطالعه بیشتر!
شرکت آوید سامانه رایمون تولید کننده نرم افزارهای مالی; لجستیک ; تولید و ERP