انواع شرکت های تجاری

انواع شرکت های تجاری

(شرکت های تجاری: شرکت سهامی خاص،شرکت تضامنی ،شرکت مسئولیت محدود ،شرکت نسبی ، شرکت تعاونی)

شرکت های تجاری ،مانند هر پدیده اجتماعی دیگر برحسب نیاز افراد به صورت ابتدایی به وجود آمدند ; و سپس بر حسب مقتضیات و موارد مختلف راه تکامل را طی کرده و به انواع مختلف تقسیم شدند.

شرکت های تجاری که امروزه به عنوان شخصیت حقوقی از آنها یاد می شوند; خیلی دیر به معنای امروزی آن به وجود آمده اند ; در واقع شرکت در معنای امروزی ، به صورت ابتدایی از قرن دوازده میلادی به بعد به وجود آمده است .
اولین شرکتی که در عالم تجارت پیدا شده ظاهرا شرکت سهامی بوده است سپس شرکت های تضامنی پیدا شدند و بالاخره سایر شرکتها به مرور زمان به وجود آمدند.

روند تکاملی شرکت های تجاری

در تشکیل بعضی شرکت های تجاری فقط ملاحظات سرمایه ای در نظر بوده است ; و موسسین در درجه اول منحصرا به جذب سرمایه توجه داشته اند و به اینکه چه کسی سرمایه را در شرکت بگذارد اهمیتی نمی دادند ; و این پایه شکل گیری شرکت های سهامی می باشد.
در سالهای بعد شرکا به اهمیت و پشتوانه اعتباری یکدیگر پی بردند ; و خواستند شرکت آنها از اعتبار و تضمین کافی برخوردار باشد ; تا مردم به آنها اعتناد کنند و با اتکا به اعتبار آنها از ورشکستگی ترسی نداشته باشند ; و به این صورت شرکت های تضامنی به وجود آمده است.
بنابراین ضروریات اجتماعی و هدف موسسین و نوع امتیازاتی که در تشکیل شرکت های تجاری مدنظر بوده است ; باعث تشکیل شرکت های مختلف شده است.

شرکتها از نظر موسسین به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• سرمایه
• شخص
• مختلط
• تعاونی

بررسی اجمالی شرکت های تجاری از نظر موسسین

• شرکت های سرمایه : در این شرکت ها سرمایه عنصر اصلی است ; و شخصیت شرکا از نظر تجاری اهمیت ندارد ; و شرکا شخصا الزامی به شناخته شدن ندارند و ورشکستگی شرکت جز به میزان سهام شرکا در شرکت ، به سرمایه شخصی آنها ربطی ندارد ، شرکت های سهامی از این نوع هستند.
• در شرکت های شخص ، شخصیت سرمایه گذاران در درجه اول اهمیت است و شرکا هم با سرمایه خود در شرکت و هم با تمام دارایی شخصی خود، مسئول قروض و دیون شرکت خواهند بود . در این شرکت ها شریک دارای اعتبار شخصی است ; و نقل و انتقال سهم الشرکه یک شریک ، تابع شرایط و ضوابط سختی می باشد ; و مسئولیت شرکا نامحدود و در بعضی از آنها تضامنی است.در حقیقت در شرکت های شخص ، تنها این سرمایه شرکا در شرکت نیست که جوابگوی بدهی های شرکت است ; بلکه خود شرکا هستند ; با تمام دارایی شخصی و خارج از شرکت و دارایی شرکتی خود باید پاسخگو باشند، شرکت های تضامنی و نسبی از این نوع هستند.
• شرکت های مختلط : از شرکای ضامن و غیر ضامن تشکیل شده اند ; شرکای ضامن نسبت به دیون شرکت مسئولیت تضامنی دارند ; و شرکای غیر ضامن فقط به اندازه سرمایه شرکتی خود مسئول دیون شرکت هستند.
• شرکت های تعاونی : جنبه انتفاعی آن مشخص نیست و هدف بیشتر حذف واسطه های بی مورد بین تولید کننده و مصرف کننده می باشد.

انواع شرکت های تجاری، سهامی خاص ، تضامنی ، مسئولیت محدود

بررسی شرکت ها طبق ماده 20 قانون تجارت کشور ایران

طبق ماده 20 قانون تجارت کشور ایران شرکت های تجارتی به 7 نوع تقسیم شده اند که به شرح زیر است :

• شرکت سهامی
• شرکت با مسئولیت محدود
• شرکت تضامنی
• شرکت مختلط غیر سهامی
• شرکت مختلط سهامی
• شرکت نسبی
• شرکت تعاونی تولید و مصرف

شرکت های سهامی خاص و سهامی عام

از جمله مهمترین شرکت های تجاری در ایران ، شرکت سهامی می باشد که به دو دسته تقسیم شده است :
خاص و عام

اهمیت شرکت های سهامی خاص و سهامی عام به شرح زیر می باشد :

•  تعداد شرکا معمولا در این شرکت ها زیاد است ; در حالیکه سرمایه ای که آنها در شرکت گرد آورده اند بسیار زیاد و قابل توجه است اما به صورت انفرادی سرمایه کمی می باشد.
• مسئولیت شرکا محدود به سهامی است که در شرکت دارند و بیشتر از آن در برابر افرادی که از شرکت طلب دارند مسئولیتی ندارند.
  تمام معاملاتی که در شرکت انجام می شود ماهیت تجاری دارند.
• از امتیازات مهم این شرکت کثرت سرمایه و کم بودن ریسک خطر برای شرکا می باشد در واقع این امتیازات باعث محبوبیت و کثرت این شرکت در ایران شده است زیرا با سرمایه ای که جمع می شود می توان هر پروژه ای را تجاری سازی کرده و از طرفی حتی اگر شرکت ورشکست گردد ، خطر آن برای شرکا آسیب زا نمی باشد.

شرکت با مسئولیت محدود

طبق ماده های 96،97،100 قانون تجارت می توان شرکت با مسئولیت محدود را اینطور توصیف کرد:
در اسم این شرکت ذکر عبارت با مسئولیت محدود ضروری است ; سرمایه ای که در شرکت های با مسئولیت محدود معرف میزان سرمایه گذاری و شرکت هر شریک در کل سرمایه شرکت است، سهم الشرکه نامیده می شود.
نقل و انتقال سهم الشرکه در این نوع شرکتها بستگی به موافقت دارندگان حداقل سه چهارم سرمایه است ; که اکثریت عددی نیز داشته باشد. سرمایه به سهام مساوی تقسیم نخواهد شد، تمام سرمایه نقدی باید تادیه شود و سرمایه غیر نقدی تقویم و تسلیم شود.

شرکت های تضامنی

در شرکت های تجاری از نوع تضامنی سرمایه شرکت ، از نظر اعتبار آن نزد اشخاص ثالث ، نقش مهمی ندارد بلکه شخصیت خود شرکا و اعتبار آن ها از نظر اقتصادی است که معرف شرکت است.
طبق ماده 116 قانون تجارت شرکت تضامنی بین دو یا چندنفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود ، اگر دارایی شرکتی شرکا برای دیون شرکت کافی نباشد هریک از شرکا باید مابقی دیون را از دارایی شخصی خود بپردازند .
منظور تضامنی بودن مسئولیت شرکا این است ; که طلبکاران شرکت برای وصول تمام طلب خود می توانند ; به هریک از شرکا رجوع کنند و مراجعه به یکی از آنها مانع مراجعه به دیگری نیست.

شرکت های مختلط غیر سهامی

طبق ماده 141 قانون تجارت شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است; که برای امور تجاری، تحت اسم مخصوص بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می شود.
شرکت مختلط سهامی
این شرکت مانند شرکت مختلط غیر سهامی ، شرکتی است که از یک عده شرکای ضامن و شرکای غیر ضامن تشکیل می گردد ; ولی در این شرکتها، به جای شرکای با مسئولیت محدود ، شرکای سهمی وجود دارند.
در این نوع شرکت ها شرکای ضامن تابع مقررات شرکت تضامنی و شرکای سهامی تابع شرکت های سهامی هستند.

شرکت های نسبی

طبق ماده 183 تجارت که در تعریف شرکت نسبی آورده است : شرکتی است که برای امور تجاری در تحت اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هریک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت آورده اند.
در واقع در شرکت نسبی مسئولیت شرکا در مقابل قروض شرکت به نسبت سرمایه آنها در شرکت است.

شرکت های تعاونی

طبق ماده2 قانون بخش تعاونی اقتصاد شرکت هایی که با رعایت مقررات این قانون تشکیل و به ثبت برسند تعاونی شناخته می شوند.
در این شرکت ها کالا ها تقریبا بی واسطه از تولید کننده و تقریبا بدون سود به دست مصرف کننده برسد.
در مقالات بعدی تمامی این شرکت ها را به طور کامل شرح خواهیم داد ، همچنین مقاله ای بطور جامع و کامل در رابطه با شرکت مسئولیت محدود در قسمت مقاله ها موجود می باشد.

منابع:

کتاب: قانون تجارت در نظم کنونی با مقدمه دکتر ناصر کاتوزیان و دکتر بهروز اخلاقی- مولفان: دکتر محمد دمر چیلی،دکتر علی حاتمی و محسن قرائی-انتشارات میثاق عدالت-چاپ چهارم
کتاب: قانون تجارت –منصور قرائی-1398- انتشارات کتاب آوا
کتاب: حقوق بازرگانی-دکتر ارسلان ثابت سعیدی-1388- انتشارات دانشگاه پیام نور

شرکت آوید سامانه رایمون ارائه دهنده نرم افزار های مالی ، نرم افزار های لجستیک ، نرم افزار های مدیریت تولید و ERP

(شرکت های تجاری: شرکت سهامی خاص،شرکت تضامنی ،شرکت مسئولیت محدود ،شرکت نسبی ، شرکت تعاونی)