خاتمه حیاتی شرکت های تجارتی ممکن است ورشکستگی باشد یا انحلال، در واقع تصفیه شرکت عبارت است از جمع آوری دارایی شرکت ، انجام تعهدات، تقسیم آن بین افراد ذینفع.
به بیان ساده تر ،خاتمه دادن به کارهای جاری و اجرای تعهدات ،وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت بین شرکا است.
مدیر تصفیه
مدیر تصفیه در شرکت های تجاری به ترتیب زیر انتخاب می گردد:
- طبق اساسنامه: در اساسنامه ممکن است مدیر تصفیه را پیش بینی کرده باشد (رییس هیئت مدیره، مدیر عامل و…)
- شرکت های مسئولیت نامحدود : مثل تضامنی، نسبی و مختلط با مدیران شرکت است،اما سایر شرکا هم حق نظارت دارند.
- در شرکتهای مسئولیت نامحدود اشخاصی هم منصوب از سوی مدیران انتخاب می شوند
- سایر شرکت ها: شرکتهای(سهامی،مسئولیت محدود و تعاونی) امر تصفیه به عهده مدیران شرکت قبل از انحلال است
- در صورتیکه در سایر شرکتها طبق اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر شده باشد
وظایف مدیر تصفیه
حل و فصل امور جاری
ممکن است در زمان حیات شرکت ، اقداماتی انجام شده باشد که هنوز خاتمه نیافته باشد، طبیعتا این اقدامات باید به پایان برسد تا از این بابت خسارتی متوجه شرکت نشود.
مثل قرارداد خدماتی که سررسید آن نرسیده است، تکمیل بنای نیمه ساخته و…
اجرای تعهدات و پرداخت بدهی ها
باید تمامی تعهداتی که شرکت به موجب قانون ،قرارداد ، عرف و عادت در مقابل دیگران بر عهده دارد و هنوز انجام نشده است را بر عهده بگیرد.
همچون حقوق پرداخت نشده کارمندان ، چک، برات ، سفته، کالاهای امانی، بدهی مالیاتی و تامین اجتماعی و…
وصول مطالبات
فرد مذکور باید مطالباتی که شرکت از اشخاص حقیقی و حقوقی دارد با حفظ منافع شرکت وصول کند.
تقسیم دارایی شرکت
پس از وصول مطالبات و پرداخت بدهی ها، اگر دارایی باقی ماند بر طبق سهم الشرکه هرکس به او داده خواهد شد و اگر دسترسی به یکی از شرکا نباشد ، سهم او بنام خودش در بانک نگهداری خواهد شد، تا هر وقت صاحب آن، یا قائم مقام قانونی او مراجعه کرد به آنها داده شود.
اگر بعد از ده سال فرد برای گرفتن سهم خود مراجعه نکرد، به عنوان اموال بلاصاحب به خزانه دولت منتقل خواهد شد.
اقدامات قضایی
در صورتیکه لازم باشد برای وصول مطالبات شرکت یا سایر امور دعوایی علیه بدهکاران اقامه شود، مدیر مذکوراین اقدام را به عمل خواهد آورد. همچنین اگر کسی از شرکت شکایت کرد یا شخصا یا بوسیله وکیل از حقوق شرکت باید دفاع کند و این وظیفه تا پایان تصفیه شرکت بر عهده اوست.
اگر در زمینه حقوق شرکا و شرکت باعث ضرر شود، مسئول خسارات وارده مدیر تصفیه خواهد بود.
اعلان آگهی
تقسیم دارایی شرکت سهامی، مسئولیت محدود و تعاونی وقتی امکان پذیر است:
- که قبلا 3 بار از تصفیه شرکت روزنامه رسمی و یکی از جراید کثیرالانتشار آگهی
- از تاریخ انتشار اولین آگهی در روزنامه رسمی یکسال گذشته باشد
- در غیر اینصورت مدر تصفیه مسئول خسارت طلبکارانی خواهند بود که به طلب خود نرسیده اند.
نگهداری دفاتر قانونی شرکت
دفاتر قانونی شرکت باید توسط مدیر تصفیه به مدت 10 سال از تاریخ ختم تصفیه نگهداری شود
اختیاری بودن نحوه تصفیه
طبق مقررات ماده 218 قانون تجارت ، هر شرکتی مجاز است ترتیب دیگری برای تصفیه خود در اساسنامه پیش بینی کند ، مشروط بر اینکه مخالف مقررات الزامی قانون تجارت (مذکور در همان ماده) نباشد.
شرکت در حال تصفیه
شرکت بعد از انحلال تا خاتمه تصفیه، دارای یک نوع شخصیت خاصی تحت عنوان ( شرکت در حال تصفیه) بوده،مدیر تصفیه ، مدیریت شرکت را برعهده داشته و نماینده قانونی شرکت محسوب می شوند.
شرکت آوید سامانه رایمون ارائه دهنده نرم افزار های تولید، حسابداری، انبار، فروش ، بهای تمام شده وERP