هوشمند سازی ساختمان (BMS یا Building management system) مبتنی بر مفهوم تلفیق فناوری های هوشمند در ساختمان‌ها، با هدف افزایش کیفیت زندگی است. هوشمند سازی ساختمان یک روش مناسب و پیشرفته برای کنترل انرژی، منابع، امنیت و راه حلی برای جلوگیری از اثرات زیست محیطی است. در واقع مفهوم هوشمند سازی ساختمان استفاده از ترکیب فن آوری های مختلف هوشمند در جهت افزایش بهره‌وری و راندمان سیستم و کیفیت زندگی انسان‌ها است.
یک ساختمان هوشمند، ساختمانی است که که تجهیزات داخلی آن، به صورت یکپارچه و با منطقی سازگار با محیط، در تعامل با یکدیگرند. به بیان دیگر، طراحان ساختمان‌های هوشمند با یکپارچه‌کردن چهار عنصر کلیدی یعنی سامانه‌ها، ساختار، سرویس‌ها و مدیریت، محیطی پویا و مقرون به صرفه فراهم می‌کنند که به رفاه، راحتی و امنیت بیشتر کاربران ساختمان می‌انجامد.
تفاوت اصلی ساختمان هوشمند با ساختمان‌های معمولی در این است که وسایل، تجهیزات و امکانات در ساختمان هوشمند به یکدیگر متصل هستند و با یک سیستم مرکزی به صورتی یکپارچه هدایت می‌شوند. به عبارتی دیگر، ساختمان هوشمند، ساختمانی است که مجهز به یک زیرساخت ارتباطاتی قوی بوده که به صورت مستمر نسبت به وضعیت‌های متغیر محیط واکنش نشان داده و خود را با آنها هماهنگ نماید.
یک ساختمان هوشمند با داشتن یک زیرساخت مناسب می‌تواند تمامی کار هایی که یک فرد در خانه‌اش انجام می‌دهد را به سادگی، فقط با گوشی موبایل یا کامپیوتر شخصی، از داخل و یا حتی خارج از خانه انجام دهد.
در این مقاله به اختصار به توضیح خانه هوشمند و مزایای آن پرداخته ایم و در مقاله دیگری به بررسی و آنالیز نرم افزار‌های هوشمند سازی ساختمان (Open Source – Premium) و بررسی خانه هوشمند از دیدگاه سخت افزاری پرداخته شده است.
اهداف و مزایای هوشمند سازی ساختمان
- افزایش ایمنی
در شرایط بحرانی با ارسال سریع و به موقع اعلام خطر می‌توان ااز حوادث و کاهش اثرات آن جلوگیری کرد و به طور خودکار پیام اضطراری را برای بخش‌ها و اتاق‌های خانه ارسال کرد. کنترل درب ورودی و اتصال آن به دوربین‌های مدار بسته و دستگاه‌های ثبت ورود می‌تواند ایمنی سیستم را به‌طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد.
- استفاده بهینه از تجهیزات و افزایش عمر مفید آنها
این سیستم علاوه بر کاهش مصرف انرژی با خاموش نمودن و کنترل آنها موجب کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاه‌ها و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
- کاهش چشمگیر هزینه‌های مربوط به نگهداری و بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی
استفاده از سیستم هوشمند ساختمان به‌طور متوسط ۲۰ درصد از مصرف انرژی و هزینه‌های جاری ساختمان را کم می‌کند.
- امکان مانیتورینگ و کنترل تمامی نقاط تحت کنترل از طریق یک PC و یا اینترنت
آشنایی با اجزای سیستم BMS
منظور از اجزا این سیستم ، کلیه تجهیزات، سیستم های ارتباطی و نرم افزارهایی که جهت کنترل وسایل مختلف موجود در ساختمان مورداستفاده قرار می گیرند می باشد که معمولاً با توجه به نیاز هر کاربر می تواند متفاوت باشد. درواقع کاربر می تواند هر بخش را به دلخواه خود انتخاب نماید.
توضیحات کامل و دقیق در مقاله …. ارائه گردیده استا و اینجا به صورت کلی اجزاء BMS (هوشمند سازی ساختمان) را به شرح زیر ارائه داد که شامل:
۱. سیستم کنترل مرکزی
مهم ترین و بزرگ ترین جزء یک سیستم BMS سیستم کنترل مرکزی می باشد درواقع به نوعی هسته آن به حساب می آید. هوشمند سازی ساختمان معمولاً از یک کامپیوتر شروع می شود که در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق آن برنامه ریزی و کنترل سیستم ها صورت می گیرد. این بخش شامل واحد پردازنده، کنترل های اصلی سیستم، کنداکتورها و رله هایی می باشد که با کلیه اجزاء در ارتباط است. همچنین در این بخش کلیدهایی وجود دارند که به طور دستی قابل تغییر بوده و با تغییر آن ها می تواند برنامه سیستم را تغییر داد. لازم به ذکر است که روش های ارتباطی کنترل مرکزی با اجزاء مختلف می تواند از طریق خطوط برق، سیم های باس و یا خط تلفن انجام گیرد.
۲. خطوط ارتباطی (BUS)
خطوط ارتباطی از تمام اجزاء BMS عبور کرده و با ایجاد اتصال به یکدیگر امکان ارسال اطلاعات را بین آن ها میسر می سازد. این خطوط به صورت سیم های برق ساختمان، چند رشته سیم مشترک و یا به صورت امواج بی سیم می باشد.
۳. نقاط دسترسی و کنترل کننده
صفحه کلید یا نمایشگر لمسی که در نقاط مختلف ساختمان نصب شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است.
۴. سنسورها
سنسورهای گوناگونی با توجه به نیاز در نقاط مختلف یک ساختمان نصب می گردد. انواع متداول این سنسورها شامل سنسور حضور، سنسور دما، سنسور نور و سنسور دود و.. می باشد.سنسورها دیتای موردنظر را تبدیل به سیگنال نموده و از طریق خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی یا نقاط کنترلی ارسال نمایند.
۵. تایمرها
تایمرها جهت یک سری اعمال را به صورت تکراری و در زمان های مشخص انجام می دهند. البته باید در نظر داشت که کنترل مرکزی نیز قابلیت ارسال فرمان به صورت زمانی را دارند و ارزان تر از تایمر می باشد و استفاده از آن برحسب موقعیت و نیاز می باشد.
۶. دیمرهای روشنایی
دیمرها تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپ ها به صورت الکترونیکی امکان پذیر می نمایند. درواقع با این تجهیزات می توان به همراه سنسور نور سطح نور و روشنایی در محیط ساختمان را تغییر و یا خاموش نموده تا در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.
۷. پریزها
با استفاده از پریزهایی که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات از طریق خطوط ارتباطی را دارند می توان سیستم های مصرف کننده متصل به آن ها را روشن و خاموش نموده و حتی از وضعیت آن ها مطلع گشت.
۸. نرم افزار سیستم
نرم افزارها قابلیت هایی همچون مدیریت توسط کاربر از راه دور، گزارش گیری و ثبت واقع ، آلارم ، ایجاد سناریو و… را برای مشتریان به ارمغان می آوزد. (انواع نرم افزار های Open Source هوشمند سازی ساختمان)
۹. استفاده از وب سرور
وب سرور وسیله ای است که به کاربران این قابلیت را می دهد که در هر نقطه ای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم (هوشمند سازی ساختمان) BMS دسترسی پیداکرده و آن را کنترل نماید. درواقع این سیستم با استفاده از خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی متصل و از طرف دیگر به تجهیزات مانند مودم به شبکه متصل می گردد.
معرفی تجهیزات لازم جهت هوشمند سازی خانه ها
برای ساخت یک خانه هوشمند نیاز است تا المان های مختلفی در خانه قابلیت خودکار شدن را پیدا کنند که این موارد در یک نگاه کلی شامل موارد زیر می باشد:
۱. توجه به روشنایی ساختمان ها
۲. استفاده از سیستم های حفاظتی و امنیتی هوشمند
۳. استفاده از درب ها، پنجره، پرده و سایبان هوشمند
۴. سیستم های سرمایشی و گرمایشی و تهویه مطبوع
۵. سیستم های صوتی و تصویری
۶. سیستم آیفون تصویری و ورود و خروج مهمانان یا مراجعه کنندگان
۷. کنترل تأسیسات استخر، سونا و جکوزی
۸. سیستم های ارتباطی
۹. وسایل الکتریکی ساختمان
۱۰. سیستم آبیاری
مطالب مرتبط:
خانه هوشمند چیست؟ | هوشمند سازی ساختمان| انواع نرم افزار BMS