در واحدهای تولیدی، اجزای بهای محصول را می توان به سه دسته دستمزد مستقیم، مواد مستقیم و سربار ساخت تقسم بندی کرد که هر کدام از این دسته بندی ها در سری مقالات مربوط به بهای تمام شده به صورت اجمالی توضیح داده خواهند شد.
در واحد های صنعتی، فرآیند تولید از خرید مواد اولیه شروع می شود (مواد مستقیم); و بعد از آن یکسری عملیات بر روی مواد اولیه توسط پرسنل و ماشین آلات تولیدی صورت می گیرد; نیمه ساخته هایی در مراکز هزینه تولیدی و ایستگاه های کاری تولید می شود (دستمزد مستقیم و سربار ساخت) که این بهایابی در این مرحله موررد علاقه مدیریت تولید نیز می باشد ; در نهایت یکسری عملیات هایی نیز بر روی این نیمه ساخته ها انجام می شود ; و منجر به تولید محصولات نهایی خواهد شد.
در مبحت بهای تمام شده،
مرحله اول بهای محصول
که خرید مواد اولیه می باشد، خرید مواد اولیه صورت می گیرد و هنوز عملیات تولیدی انجام نپذیرفته است; در این مرحله بهای (هزینه) انجام شده فقط مربوط به بهای مواد اولیه می باشد; البته لازم به ذکر است که در این مرحله عملیات های غیر تولیدی مانند کنترل کیفی برای کنترل اقلام ورودی توسط واحد QC انجام می گیرد.
مرحله دوم و سوم بهای محصول
با انجام عملیات بر روی مواد اولیه، بهای سربار ساخت (مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم) و بهای دستمزد مستقیم به آن کالا متحمل خواهد شد و در نهایت به تولید محصول نهایی منجر خواهد شد.
در مبحث حسابداری بهای تمام شده و بهای محصول، مرحله خرید مواد اولیه با قسمت بدهکار حساب کنترل مواد اولیه (موجودی مواد اولیه) بسته می شود ; در مرحله دوم که مواد اولیه به مراکز هزینه تولیدی ارسال می شود; حساب موجودی کالای در جریان ساخت به صورت بدهکار دخیل خواهد شد ; و در مرحله سوم با تولید محصول نهایی، حساب موجودی کالای تکمیل شده استفاده می شود.
اگر بخواهیم یک توضیح مختصر در مورد اجزای بهای محصول داشته باشیم،
مواد مستقیم :
شامل مواد اولیه ای می شود که شناسایی بهای آنها مقرون به صرفه باشد ; یعنی اصل منافع بر مخارج برای بدست آوردن بهای آن از طریق اطلاعات ثبت شده در نرم افزارهای ERP رعایت شده باشد.
دستمزد مستقیم :
شامل موارد پرداختی حقوق و دستمزد عادی به پرسنل مستقیم تولیدی (پرسنلی که به صورت مستقیم در تولید محصولات دخیل هستند) می باشد
سربار ساخت:
هر بهایی (هزینه) که به جز موارد مواد مستقیم و دستمزد مستقیم باشد; شامل سربار ساخت و بهای محصول می شود از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی در فرآیند تولید محصولات.
(شرکت آوید سامانه رایمون، ارایه دهنده نرم افزارهای مالی; نرم افزارهای لجستیک; نرم افزار تولید و نرم افزارهای ERP ، مدیریت تولید ، نرم افزار تولید , بهای تمام شده)